Gemeente Utrecht stond in 2022 voor de uitdaging om de energietransitie in de binnenstad te bevorderen. Daarvoor werden twee projecten in het leven geroepen: de ‘deuren-dicht-campagne’ en de mkb-subsidie voor energiebesparende maatregelen. Hiervoor moesten zoveel mogelijk ondernemers geïnformeerd en geactiveerd worden. Een behoorlijke opgave! Want hoe ga je op korte termijn alle ondernemers in de binnenstad en meer dan 870 ondernemers buiten de singels betrekken? Met de druk van de energietransitie en de einddatum van de beschikbare MKB-subsidie in zicht, moest er snel een oplossing komen. Een team van energiestudenten is op pad gegaan en hebben ondernemers persoonlijk benaderd. De twee projecten leidden tot opmerkelijke resultaten en toonden aan hoe effectief de persoonlijke benadering is om duurzame veranderingen te realiseren.

“Doordat studenten echt in gesprek gingen met ondernemers, hebben we waardevolle informatie opgehaald. Elke week kwamen we samen om te reflecteren, zodat we de lessen van de studenten direct in de praktijk konden toepassen. Zo hebben we al lerende onze doelen behaald.”

Ezra Schussler – Projectleider bij Gemeente Utrecht

Een duurzame binnenstad: meer deuren dicht

Zoals heel Nederland staat ook de gemeente Utrecht voor de uitdaging die de energietransitie heet. Verschillende projecten zijn opgestart die ervoor moeten zorgen dat de transitie versnelt. In 2022 lag de focus op het overtuigen van winkeliers en de horeca om hun energieverbruik te verlagen door deuren gesloten te houden en efficiënter terrassen te verwarmen. Hiervoor werd de ‘deuren-dicht-campagne’ opgezet. Ezra Schussler, Projectleider bij Gemeente Utrecht: “Om de effectiviteit van de campagne te vergroten, wilden we langs de deuren gaan. Dit werkt beter dan een brief of mail. We zochten mensen om dit te gaan doen en zijn toen met EnergieStudent in aanraking gekomen. Drie energiestudenten zijn alle deuren in de hele binnenstad langs gegaan. Dat was een groot succes! Niet alleen het aantal dichte deuren is gestegen (van 30% naar 49%), maar er is ook veel waardevolle informatie opgehaald, zoals de motivaties achter energiebesparing, de interesse voor bepaalde energiebesparende maatregelen en de obstakels die mkb’ers ervaren. Het bleek bijvoorbeeld dat sommige ondernemers het lastig vinden om energiebesparende maatregelen toe te passen. EnergieStudent heeft een eindrapportage opgesteld met deze waardevolle informatie. Daar kunnen we echt wat mee gaan doen.”

Dichte deuren zijn nu onderdeel van het straatbeeld

De ‘deuren-dicht-campagne’ is na een positieve evaluatie met de wethouder voortgezet buiten de binnenstad. Voor dit project hebben 9 energiestudenten in totaal 870 vestigingen bezocht. Ook buiten de binnenstad was de campagne een groot succes. Het aantal dichte deuren is gestegen van 50% naar 79%. Ezra: “Veel ondernemers hingen deurbordjes op met uitleg waarom de deur dicht zit. Consumenten raakten gewend aan de dichte deuren en het werd echt een onderdeel van het straatbeeld. Ik vind het leuk om te zien dat zo’n campagne op korte termijn zichtbaar resultaat levert.”

MKB-subsidie voor energiebesparende maatregelen

Naast de ‘deuren-dicht-campagne’ werd ook een subsidieprogramma opgezet om energiebesparende maatregelen financieel te ondersteunen. De regeling stelde kleine MKB’ers in staat om budget aan te vragen voor maatregelen zoals een energiescan, isolatie en alternatieven voor terrasverwarmers. Dit  subsidieprogramma is mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) dat wordt ingezet voor het versterken van de concurrentiekracht van regio’s in Europa. Ezra: “De subsidie werd in april gelanceerd, maar het liep niet meteen goed. Het bleek dat ondernemers de aanvraag te ingewikkeld vonden. Nadat we het project even stilgelegd hebben, is er nieuw leven in geblazen in samenwerking met EnergieStudent. Net als bij de deuren-dicht-campagne is hier de persoonlijke aanpak ingezet door ondernemers te bellen of door langs te gaan.”

Een grote stijging van het aantal subsidieaanvragen

Chiara Surowietz, coördinator bij EnergieStudent: “De studenten hebben een script opgesteld en een korte training gevolgd over hoe ze ondernemers kunnen helpen aan een energielening via het Energiefonds Utrecht. Ook leerden de studenten hoe de subsidie aangevraagd wordt, waardoor ze ondernemers hierbij konden helpen. Al lerende werd het project opgezet en vormgegeven. Door wekelijks samen te komen, deelden we praktijkervaringen en verbeterden we continu het project. Dit iteratieve leerproces zorgde ervoor dat we direct aanpassingen konden doen op basis van wat wel en niet werkte. Denk bijvoorbeeld aan hoe mkb’ers het best benaderd kunnen worden (op welke tijdstippen, manieren, etc.). Ook bleek dat ondernemers niet voldoende tijd hadden of de aanvraag ingewikkeld vonden. Door de training konden studenten hulp aanbieden bij het aanvragen van de subsidie.” Het aantal subsidieaanvragen is hierdoor enorm gestegen. Uiteindelijk zijn 120 aanvragen positief beoordeeld. Ezra: “Dit is een mooi resultaat. Doordat studenten echt in gesprek gingen met ondernemers, hebben we waardevolle informatie opgehaald. Elke week kwamen we samen om te reflecteren, zodat we de lessen van de studenten direct in de praktijk konden toepassen. Zo hebben we al lerende onze doelen behaald.”

De waarde van persoonlijk contact

De persoonlijke aanpak van de studenten heeft waardevolle inzichten opgeleverd en het werd ook door de ondernemers gewaardeerd. Ezra: “We hebben ondernemers gevraagd hoe ze in de toekomst benaderd willen worden. Het overgrote deel gaf de voorkeur aan persoonlijk contact. In het persoonlijke contact konden studenten meer uitleg geven en ondernemers adviseren en/of helpen; daar waren ze echt mee geholpen. Daarnaast haalden studenten veel feedback op die wij weer kunnen gebruiken tijdens volgende campagnes, zodat we informatie zo effectief mogelijk kunnen overbrengen.”

Proactieve studenten maken ons werk makkelijker

De samenwerking tussen EnergieStudent en gemeente Utrecht heeft beide partijen waardevolle lessen opgeleverd. Chiara: “Studenten vinden het super waardevol om de theorie uit de schoolbanken in de praktijk toe te passen. Tegelijkertijd leerden ze van hun praktijkervaringen en deze ervaringen werden ook daadwerkelijk benut. Ze mochten actief meedenken in het proces en dat heeft uiteindelijk mooie resultaten opgeleverd.” Ezra: “Door wekelijks samen te komen, het uitwisselen van lessen en het evalueren van de aanpak, hebben we een goed project neergezet. De studenten waren proactief, enthousiast en hadden echt affiniteit met het onderwerp. Dat maakte de samenwerking erg leuk en het werk voor ons makkelijk. Het zijn namelijk zelfstandige studenten die weinig sturing nodig hebben, dat is fijn samenwerken en dat zullen we in de toekomst ook zeker nog eens doen.”

“Studenten leerden niet alleen zelf van hun ervaringen in de praktijk, maar er werd ook echt wat mee gedaan. Ze mochten actief meedenken in het proces en dat heeft uiteindelijk mooie resultaten opgeleverd.”

Chiara – Coördinator bij EnergieStudent