Er wordt in Nederland hard gewerkt aan de plannen en doelen van de energietransitie. Op dit moment zien we bijvoorbeeld een snelle groei in het opwekken van duurzame en hernieuwbare energie, met name zon- en windenergie. Op het gebied van windenergie ontstaan veel mooie ontwikkelingen, maar die brengen tegelijkertijd ook uitdagingen met zich mee. Denk aan de lastige wet- en regelgeving die constant verandert, de haalbaarheid en financiële steun en de soms grote weerstand van mensen die roet in het eten gooien. We vertellen je meer over de laatste uitdaging: weerstand. En natuurlijk welke oplossingen er zijn!

Ter land of ter zee: de meningen zijn verdeeld

Wind is een belangrijke bron voor het opwekken van duurzame energie, daarom zetten energiecoöperaties en overheden hier vol op in. Op zee worden bijvoorbeeld windparken gebouwd en verschillende provincies en gemeenten willen windmolens op het land plaatsen. Maar met name bij het opwekken van windenergie op het land, ontstaat weerstand. Meer dan bij projecten voor zonne-energie. Enerzijds hebben de coalities verschillende opvattingen over windenergie, waardoor er grote verschillen in het beleid tussen provincies ontstaan. Sommige provincies zijn volledig tegen windenergie, zoals Flevoland, terwijl andere provincies juist volledig inzetten op windenergie, zoals provincie Utrecht. Zij willen bijvoorbeeld 1 TWh leveren met 40 extra grote windmolens.

Vertraagde projecten en oplopende kosten

Niet alleen sommige coalities zijn tegen windenergie, maar ook burgers zijn niet altijd blij met de geplande windprojecten. Weerstand ontstaat met name tegen windmolens op het land. Burgers kijken niet stilzwijgend toe en zoeken vaak de publiciteit op om hun weerstand te uiten, waardoor er een negatieve sfeer ontstaat. Het gevolg: projecten lopen vertraging op. De kosten lopen hierdoor op en er worden minder snel inkomsten uit het project gegenereerd. Weerstand helemaal voorkomen is bijna niet mogelijk, maar je kunt het wel verlagen. Want er is ook een stilzwijgende neutrale meerderheid die je positief kunt beïnvloeden.

Methodes voor weerstand verlagende participatie

Utrecht en Overijssel zijn bijvoorbeeld provincies die zich sterk op windenergie inzetten. Ze moeten enerzijds nadenken over beleid: waar mogen bijvoorbeeld wel of geen windmolens staan? Hier is allemaal wet- en regelgeving voor. Maar daarnaast moeten ze ook omgaan met de weerstand van burgers om het project soepel te laten verlopen. Het vergroten van de acceptatie van windenergie kan middels lokale participatie. Daar kun je een aantal methoden voor gebruiken:

Lokaal eigendom: Je kunt omwonenden bij windprojecten betrekken door ze mede-eigenaar te maken. Op deze manier profiteren ze van de opbrengsten van de windmolens. Je kunt dit bijvoorbeeld doen via een energiecoöperatie waarvan ze lid kunnen worden.

Participatie: Participatie betekent dat je omwonenden betrekt in het proces en zeggenschap geeft. Als de zon laag staat, kan de windmolen dan uit om slagschaduw tegen te gaan? En hebben ze last van het geluid als het hard waait? Dit soort vragen ga je met de omwonenden bespreken, zodat je het project goed inregelt.

Financiële participatie: Je kunt er ook voor kiezen om bewoners financieel te laten participeren. Dit kan middels een investering waar ze rendement voor krijgen. Als mensen de windmolen zien, denken ze niet ‘wat een lelijk ding’, maar eerder: “Hé, het waait dus ik krijg nu inkomsten.”

Inclusiviteit: Met deze methode zorg je ervoor dat iedereen van het project profiteert, ook als mensen geen geld hebben. Je kunt bijvoorbeeld de opgewekte energie tegen een lage kostprijs beschikbaar maken voor omwonenden. Of je kunt de opbrengsten in een potje reserveren en inzetten om de huizen van omwonenden bijvoorbeeld te isoleren, zodat hun energierekening lager wordt.

Windprojecten van energiestudenten

Bij EnergieStudent hebben we het belang en de kracht van participatie zelf ervaren. Een aantal energiestudenten hebben bijvoorbeeld bewonersavonden begeleid en zijn met bewoners meegereisd om bestaande windmolens te bezoeken en ervaren. Voor een energiecoöperatie heeft een energiestudent geholpen nieuwe leden te werven. Wanneer mensen lid zijn van de coöperatie, krijgen ze zeggenschap over de projecten. Daarnaast hebben een aantal energiestudenten het beleid van alle gemeenten en provincies voor zon- en windprojecten in kaart gebracht. Ze hebben zich daarbij vooral op lokaal eigendom en participatie gericht. Het onderzoek is gepubliceerd, zodat ambtenaren van elkaar kunnen leren en inspiratie opdoen voor het hoe beter kan.

Er gebeurt dus veel op het gebied van windenergie, dat merken we ook aan de interesse van studenten en het groeiend aantal windprojecten. Wil je meer weten over de ontwikkelingen op het gebied van windenergie? Of ben je nieuwsgierig naar wat energiestudenten voor jouw project kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op of lees eens de verhalen van onze energiestudenten!